Chào bạn Khánh Linh! Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến chuyên mục Hỏi - Đáp của Bệnh viện Đại học Phenikaa (PhenikaaMec). Đây là câu hỏi mà rất nhiều mẹ bầu quan tâm, bởi cả hai xét nghiệm đều có vai trò trong sàng lọc trước sinh. Thực tế, việc có cần làm thêm Triple Test sau NIPT hay không còn tùy thuộc vào mục tiêu sàng lọc và chỉ định của bác sĩ. Để giúp bạn và các mẹ bầu khác hiểu rõ hơn, bài viết dưới đây sẽ so sánh chi tiết giữa hai xét nghiệm, đồng thời đưa ra lời khuyên lựa chọn phù hợp.

So sánh xét nghiệm Triple test và NIPT

Để trả lời rõ ràng thắc mắc “làm xét nghiệm NIPT rồi có cần làm Triple test không”, trước tiên, mẹ bầu cần hiểu rõ bản chất của hai phương pháp này. Giữa NIPT và Triple test có nhiều điểm khác biệt liên quan đến phạm vi sàng lọc, thời điểm thực hiện, độ chính xác cũng như ý nghĩa lâm sàng. Việc phân tích chi tiết từng yếu tố sẽ giúp mẹ bầu so sánh dễ dàng hơn và lựa chọn được xét nghiệm phù hợp cho thai kỳ của mình.

1. Phạm vi sàng lọc

Triple test là xét nghiệm nồng độ các chất sinh hóa trong máu mẹ (AFP, hCG, uE3) để ước tính nguy cơ thai nhi mắc các hội chứng Down (tam nhiễm NST 21), Edwards (tam nhiễm NST 18) và một số dị tật ống thần kinh hở (dựa vào nồng độ AFP). Trong khi đó, NIPT phân tích ADN tự do của thai nhi trong máu mẹ, cho phép phát hiện bất thường số lượng nhiễm sắc thể phổ biến, mở rộng sang các lệch bội giới tính và các hội chứng vi mất/lặp đoạn hiếm gặp. Điều này giúp NIPT có phạm vi sàng lọc rộng và chuyên sâu hơn các bất thường liên quan đến nhiễm sắc thể, trong khi Triple test có ưu thế hơn trong sàng lọc dị tật ống thần kinh hở.

Tuy nhiên, nghiên cứu của Kim và cộng sự năm 2022 cho thấy, siêu âm thai ở ba tháng giữa thai kỳ cho phép đánh giá nguy cơ dị tật ống thần kinh hở chính xác hơn so với đánh giá dựa trên nồng độ AFP trong Triple test. NIPT còn cho phép khảo sát cả nguy cơ dị tật ống thần kinh kín, điều mà Triple test không đánh giá được. Hướng dẫn của Bộ Y tế ban hành năm 2020 cũng đề cập đến trường hợp, nếu Triple test cho nguy cơ cao dị tật hở ống thần kinh, siêu âm thai được chỉ định để tái đánh giá hình thái cấu trúc thai.

Do đó, kết hợp siêu âm thai định kỳ và thực hiện NIPT là xu thế sàng lọc trước sinh toàn diện nhất đang được áp dụng ở nhiều nơi trên thế giới.

2. Thời điểm thực hiện

Về thời điểm thực hiện, Triple test thường được tiến hành trong giai đoạn ba tháng giữa thai kỳ, cụ thể từ tuần thai 15 đến 20. Đây là thời điểm các nồng độ các chất sinh hóa cần đo trong máu mẹ đủ cao và ổn định, giúp việc đánh giá nguy cơ dị tật thai nhi chính xác hơn.

NIPT có thể thực hiện sớm từ tuần thai thứ 10, trong khi Triple test phải đợi đến tuần 15 - 20 của thai kỳ

Tuy nhiên, NIPT có thể thực hiện sớm hơn, từ tuần thai thứ 9 (tối ưu từ tuần thứ 10) của thai kỳ. Lợi thế này giúp thai phụ sớm nắm được tình trạng sức khỏe thai nhi và yên tâm hơn ngay từ giai đoạn đầu thai kỳ. Đồng thời, kết quả sớm cũng hỗ trợ bác sĩ đưa ra kế hoạch theo dõi, can thiệp hoặc tư vấn các xét nghiệm bổ sung nếu có nghi ngờ bất thường.

3. Độ chính xác

Theo nghiên cứu của Liu và cộng sự năm 2025, thống kê trên hơn 140.000 thai phụ đã thực hiện cả sàng lọc trước sinh bằng NIPT và Triple test, NIPT mang lại hiệu quả vượt trội cả về độ chính xác và sự an toàn. Với độ nhạy cao (khả năng phát hiện chính xác những thai bất thường trong quần thể sàng lọc nói chung) từ 94,45-99,59%, NIPT giúp tránh bỏ sót các trường hợp thai bất thường so với Triple test (độ nhạy 41,85-56,97%). Đặc biệt, NIPT có giá trị dự báo dương (xác suất những ca cho kết quả dương tính thực sự mang bất thường) cao gấp hơn 114 lần so với xét nghiệm Triple test (83.32% ở NIPT so với 0,73% ở Triple test), giúp giảm thiểu đáng kể chỉ định chọc ối thực hiện xét nghiệm chẩn đoán không cần thiết, từ đó giảm các nguy cơ liên quan đến thủ thuật xâm lấn cho thai phụ và thai.

Theo Hướng dẫn của Bộ Y tế Việt Nam năm 2020, nếu kết quả Triple test sàng lọc nguy cơ cao bất thường nhiễm sắc thể, thai phụ cần được tư vấn để chẩn đoán trước sinh hoặc làm xét nghiệm sàng lọc bằng ADN của thai nhi lưu hành trong máu mẹ (để tăng hiệu quả của sàng lọc) trước khi quyết định thực hiện chẩn đoán trước sinh.

Cần lưu ý rằng, cả NIPT và Triple test đều là các xét nghiệm sàng lọc trước sinh. Do đó, khi có kết quả nguy cơ cao, thai phụ đều cần được tư vấn thực hiện các thủ thuật xâm lấn (chọc ối hoặc sinh thiết gai rau) để lấy mẫu thực hiện xét nghiệm chẩn đoán trước khi đưa ra các quyết định liên quan đến thai. Tuy nhiên, với độ chính xác vượt trội, NIPT giúp giảm các thủ thuật xâm lấn không đáng có, tăng sự an toàn cho cả mẹ lẫn thai và giúp mẹ yên tâm hơn trong hành trình thai kỳ.

Tìm hiểu thêm:

• [Giải Đáp] Làm Double Test Rồi Có Cần Làm Triple Test Không?
• Các Gói NIPT Cơ Bản: Mẹ Bầu Cần Biết Gì Trước Khi Lựa Chọn?

Làm xét nghiệm NIPT rồi có cần làm Triple test không?

Với các thông tin so sánh đã nêu trên, mẹ bầu hoàn toàn có thể tự tin rằng không cần thực hiện lại xét nghiệm Triple test sau khi đã thực hiện xét nghiệm NIPT.

Với độ chính xác vượt trội của NIPT so với Triple test trong sàng lọc các bất thường lệch bội nhiễm sắc thể (hội chứng Down, Edwards), nếu kết quả NIPT nguy cơ thấp, mẹ bầu có thể an tâm tiếp tục thực hiện theo dõi thai kỳ định kỳ bằng siêu âm. Trong trường hợp NIPT nguy cơ cao, thai phụ cần được tư vấn để thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán thay vì Triple test.

Nếu thai phụ vẫn còn lo lắng về nguy cơ dị tật ống thần kinh mà NIPT không tầm soát được, siêu âm thai định kỳ, đặc biệt là trong ba tháng giữa bởi các bác sĩ chuyên khoa là lựa chọn tốt hơn thay thế Triple test theo các khuyến cáo cả trong và ngoài nước.

Do đó, kết hợp siêu âm thai định kỳ và thực hiện NIPT là biện pháp sàng lọc trước sinh toàn diện, an toàn, hiệu quả nhất hiện nay cả cho mẹ và thai.

Kết luận

Việc lựa chọn làm xét nghiệm nào trong thai kỳ không nên chỉ dựa trên lời truyền miệng hay so sánh chi phí, mà cần đặt trong bối cảnh sức khỏe cá nhân của từng mẹ bầu.

Trong mọi trường hợp nếu còn phân vân hay lo lắng, thai phụ nên tìm đến các cơ sở khám chữa bệnh uy tín và tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên ngành Sản khoa hoặc Di truyền, để được cung cấp thông tin, giải đáp thắc mắc và có thể tự đưa ra quyết định phù hợp nhất với mình. Tại Bệnh viện Đại học Phenikaa, mẹ sẽ được thăm khám - tư vấn bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, hệ thống xét nghiệm hiện đại chuẩn quốc tế và quy trình chăm sóc an toàn, tận tâm. Bạn hãy liên hệ hotline 1900 886648 để được đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Phenikaa đồng hành cùng bạn trong hành trình mang thai nhé.